De winterstalling

Vandaag was het tijd om de boot naar de winterstalling te brengen. We hoefden daarvoor niet ver, want we hebben er voor gekozen om de boot op het terrein van de haven te zetten. Op het terrein van de haven kunnen ongeveer 185 schepen op de wal staan. Ze hebben een eigen kraan wat wel zo makkelijk is met betrekking tot de planning.

Om 8 uur waren we reeds in de haven aanwezig omdat de afspraak was gemaakt dat de boot om 9 uur uit het water gehaald zou worden. Natuurlijk moesten er nog de nodige voorbereidingen worden getroffen. Eerst het dekzeil eraf gehaald en daarna hebben we de mast die al plat lag een beetje vastgezet zodat deze niet kon schuiven. Vervolgens de touwen losgegooid en naar de pomp in de haven gevaren om de dieseltank helemaal vol te gooien. Op deze manier wordt voorkomen dat er condens kan ontstaan in de tank.

Boot wordt uit het water getakeld

Na het tanken doorgevaren naar de kraan. Daar eerst nog even de motor gevuld met antivries en uitleg gekregen over in welke stand je de afsluiters het best kon zetten. Advies was namelijk om deze niet helemaal dicht te draaien maar halverwege te houden. Het omhoog takelen van de boot ging snel en eenvoudig. De havenmeesters spoten het schip meteen ook even helemaal schoon met een hoge druk spuit. Een heftruck plaatste een bok onder de boot en na wat afstellen werd de boot keurig netjes op de bok gezet. Een trekker met een speciale aanhanger tilde vervolgens de bok met de boot op en reed de hele handel naar een vrije plek. Daar hebben we het roer gedemonteerd zodat we deze thuis kunnen opknappen.

Tussen de middag maar even naar huis om wat te eten. 's Middags weer terug naar de boot om een paar slechte stukjes op de mast te schuren en te lakken. Verder de bronzen klok, thermometer en barometer gedemonteerd zodat ook deze thuis een beetje opgeknapt kunnen worden. Tot slot de wc van antivries voorzien en de waterpomp afgetapt. Morgen het dekzeil er op en dan kan de boot er wel een winter tegenaan.

Klik hier voor alle foto's

Klus update 3: wassen en schuren

De afgelopen weken hebben vooral in het teken gestaan van schuren. Na het opknappen van de blokken waren de zwaarden aan de beurt. We willen de zwaarden een complete opknapbeurt geven wat betekend dat de zwaarden helemaal kaal geschuurd moeten worden. Eerst begonnen met het verwijderen van de stootranden (officiële naam: zandloper). Dat was meteen een uitdaging omdat de koppen van een aantal schroeven rond waren geslagen. Maar na wat gepruts de stootranden er goed afgekregen.

In eerste instantie ging ik de zwaarden te lijf met een vlakschuurmachine. Na ruim een dag schuren was nog steeds niet al het lak weg dus was het tijd voor een andere oplossing. Ik had me reeds verdiept in excentrische schuurmachines en hierover ook een vraag gesteld op het platbodem forum. Uiteindelijk de keus gemaakt voor een Bosch Pex 400ae. Als je dan met deze machine aan de slag gaat komt het gezegd toch weer uit: goed gereedschap is het halve werk. Inderdaad, na een paar uur schuren was het hele zwaard keurig kaal. Dat was het eerste zwaard, ben inmiddels bezig met het tweede. Voordat ik ga lakken eerst al het schuurwerk maar afmaken.

Zwaard geschuurd

Tussendoor zijn we ook bezig geweest met het reinigen van de zeilen. Zoals een goed klusser zich betaamt, willen we dit natuurlijk ook zelf doen. Eerst maar eens goed op internet kijken hoe men dit aanpakt. Dan blijkt zoals met veel dingen dat er veel verhalen de ronde doen. Dus net zolang door lezen tot op een gegeven moment de volgende conclusies kunnen worden getrokken:

1. Wil je de zeilen echt goed reinigen dan laat je dit doen door Ultramar. Veel zeilmakers maken van dit bedrijf gebruik en de beoordeling van mensen die hun zeilen door dit bedrijf hebben laten wassen zijn over het algemeen zeer positief.
2. Gebruik geen groene zeep! Alhoewel op het internet ook een aantal adviezen zijn te lezen om wel groene zeep te gebruiken wordt dit door de specialisten toch sterk afgeraden Dit heeft te maken met het feit dat groene zeep een vettig laagje achterlaat wat schimmelvorming bevordert.
3. Wees erg voorzichtig met 'gewone' wasmiddelen. Veelal zitten in wasmiddelen chemische toevoegingen die de zeilen kunnen aantasten.
4. Was de zeilen niet in je wasmachine. Door het draaien loop je het risico dat de zeilen beschadigen (kapot slaan).

Welke mogelijkheden zijn er dan wel? Bij het bedrijf Ultramar kun je producten kopen om zelf de zeilen te reinigen. Dit wordt over het algemeen aanbevolen. De zeilen wassen met soda werd ook door veel mensen gedaan. Dat laatste wilden we wel eens proberen. We hebben de fok in ons bad gedaan met lauw water. Hier een aantal lepels soda aan toegevoegd. Een aantal uren laten weken en het bubbelbad een tijdje laten draaien. Omdat er behoorlijk smerig water vanaf kwam hebben we dit proces nog een keer herhaald. Daarna het zeil 3 keer goed nagespoeld. Het resultaat is dat het zeil er een stuk frisser uitziet, maar hardnekkige vlekken zijn er natuurlijk niet uitgegaan. We gaan nu ook het Ultramar product aanschaffen en kijken hoe dat bevalt. Wordt vervolgd.

Fok in zonnetje te drogen

Klusweek 2

Allemaal uit de lijnolie

In klusweek 1 begonnen met het restaureren van blokken en daarmee zijn we vrolijk verder gegaan in klusweek 2. Al met al zijn er nogal een paar blokken en bijna allemaal waren ze echt toe aan een opknap beurt.

Een aantal zien er al een stuk beter uit nadat ze geschuurd en in de lijnolie zijn gezet. Ik laat ze nog even goed drogen en zet ze daarna in de lak.

Verder heb ik de zwaarden van het schip gehaald omdat het ook voor de zwaarden hoog tijd wordt om opgeknapt te worden. Meteen ook het helmhout meegenomen. Bij aanschaf van het schip was een reserve helmhout aanwezig dus we konden ze mooi omwisselen.

Klik hier voor alle foto's

Platbodem forum

Deze week heb ik me geregistreerd op een platbodem forum. Op dit forum vind je lotgenoten die ook een platbodem bezitten en informatie met elkaar uitwisselen over onderhoud, techniek, varen, etc. Op het forum zijn ook diverse links te vinden naar andere blogs, verenigingen en bedrijven die raakvlakken hebben met platbodems. Het forum is nog vrij jong en nog niet heel druk bezocht maar als je een platbodem hebt is het zeer zeker een aanrader.

Je kunt het forum vinden op adres: http://www.platbodemforum.nl/index.php

Leermomenten!

Afgelopen zondag wilden we nog even varen. Vooraf een route bepaald en om deze route te kunnen varen moest de mast naar beneden. We besloten dit al in de haven te doen omdat de onbeweegbare brug al vrij snel op de route kwam.

Leermoment 1: zorg er voor dat je ruim voldoende ruimte hebt als je de mast strijkt. Op zich was het strijken geen probleem, maar bij het wegvaren was het toch te krap waardoor het vaantje in de top van de mast ergens achter bleef haken en er af viel. Gelukkig was het vaantje oud en versleten en wilden we deze al vervangen, maar de volgende keer toch even meer ruimte nemen bij het strijken van de mast.

Vervolgens vertrokken en een leuk tochtje gemaakt. Bij het terugvaren had ik het plan opgevat om de mast weer te hijsen voordat we de haven in varen i.v.m. de ervaringen zoals hierboven reeds beschreven. Op ons schip zit een sprenkel installatie en op een gegeven moment moet de voorstag van de sprenkel los gehaald worden om op de boeg weer te worden vastgezet. Op dat moment is de mast niet geborgd. Ik had dit al een paar keer zonder problemen alleen gedaan maar nu ging het mis. Een windvlaag precies op het moment dat ik de voorstag weer op de boeg wilde vastmaken zorgde er voor dat de mast terug viel. Gelukkig heeft de mast geen schade opgelopen. De bok heeft de klap opgevangen en deze is kapot. Het had erger uit kunnen pakken.

Leermoment 2: hijs nooit de mast alleen of zorg er voor dat de mast ten alle tijde geborgd is. Ik ga in elk geval een extra borgmoer aanschaffen zodat tijdens het hijsen van de mast er nooit een moment is waarbij de mast terug kan vallen. Als ik de extra borgmoer hebt aangeschaft zal ik een beschrijving maken hoe ik met behulp van een sprenkelinstallatie de mast strijk en hijs zodat een ander misschien niet dezelfde fout maakt als ik.

Klusweek 1

De nieuwe vlonder

Hoewel we nog bezig zijn met het opstellen van het onderhoudsplan voor de winter 2013-2014 alvast maar begonnen met de eerste klussen. In de kuip is één van de vlonders kapot dus deze moest worden vervangen. Hard hout opgehaald bij de Gamma. Ik heb voor hard hout gekozen omdat de vlonders allemaal geverfd zijn met anti-slip verf. De maten van de gekochte latten wijken enigzins af van de maten van de bestaande vlonders. Daarom 2 soorten latten gehaald met diktes van 12mm en 18mm. In totaal komt dit weer overeen met de totale dikte van de bestaande vlonders. De breedte van de gekochte latten wijken ook een beetje af. De afwijking is echter minimaal en los ik op door de latten iets dichter bijelkaar te plaatsen. Bovendien zullen in de nabije toekomst de overige vlonders ook vervangen moeten worden en dan zal alles weer precies op elkaar aansluiten. 

Nieuwe vlonder in de kuip

Het maken van de nieuwe vlonder ging redelijk eenvoudig en snel. Wonder boven wonder paste de nieuwe vlonder in 1 keer. Met het nieuwe , nog ongeverfde, vlonder in de kuip, vonden we dit eigenlijk wel mooi. We staan dan ook in dubio om alle vlonders meteen maar te vervangen en deze allemaal te lakken i.p.v. te verven. Wordt vervolgt...

Afgelopen zaterdag ook verf en lakken gekocht van Epifanes.
Voor het houtwerk de volgende producten:
- Epifanes PP Vernis Extra (2 componenten)
- Epifanes Bootlak Blank met extra UV filter
- Epifanes verdunner

Voor het dek de volgende producten:
- Epifanes Multi Marine primer
- Epifanes Anti-slip verf 212

Oud

Verder ben ik de afgelopen week begonnen met het opknappen van de verschillende blokken. Na enig speurwerk op internet om te kijken hoe dit het beste aangepakt kan worden ben ik tot de volgende stappen gekomen:

1. Afdekplaatjes verwijderen
Eerst de afdekplaatjes verwijderen. Als deze helemaal onder de lak zitten eventueel eerst de lak verwijderen met thinner. Een paar uurtjes onderdompelen in thinner en de lak is makkelijk te verwijderen.

2. Asje er uit tikken
Als de afdekplaatjes zijn verwijderd is het asje zichtbaar. Het asje voorzichtig er uit tikken waarna ook het wieltje verwijderd kan worden.

3. Beugel verwijderen
Ik heb gemerkt dat de beugel in lang niet alle gevallen verwijderd kan worden. Kijk of de beugel er eenvoudig uitgetikt kan worden. Als dit door de constructie niet mogelijk is of wanneer de beugel vast zit door het lak dan maar laten zitten.

4. Blok uit elkaar halen

Blok gedemonteerd en geschuurd

Als de blok echt in slechte staat is en wanneer de constructie van het blok het toelaat kun je optioneel het blok helemaal uit elkaar halen. Ik heb dat voor 1 blok ook gedaan. Kijk goed hoe de wangen (zijkanten) van het blok bevestigd zijn. In mijn geval waren bij 2 blokken de wangen met hele kleine spijkertjes vastgezet. Deze wangen konden dus goed verwijderd worden. Ik had ook een aantal blokken waarvan de wangen vastgeschroefd zijn. Deze blokken dan ook niet verder gedemonteerd.

5. Oude lak verwijderen
De oude lak moet uiteraard verwijderd worden. Als de blok in redelijke staat is volstaat opschuren. Is de blok in slechte staat dan kan het best alle lak verwijderd worden. Dit gaat eenvoudig door de onderdelen een aantal uren in thinner te onderdompelen. De lak weekt dan van het hout af en kan vervolgens eenvoudig met een doek verwijderd worden.

6. Hout in de lijnolie
De houten delen 1 week in de lijnolie ondergedompeld. Daarna droog wrijven en lang laten drogen. Afhankelijk van omstandigheden kan dit verschillen van enkele dagen tot een paar werken.

Blok in lijnolie

Na lijnolie bad

7. Lakken
Als de blokken droog zijn kunnen ze gelakt worden. Ik gebruik hiervoor Epifanes Bootlak Blank met extra UV filter. 1 of 2 lagen verdund en tot slot 1 of 2 lagen onverdund. Hou wel rekening met de uitsparingen. Deze mogen niet vollopen met lak met als gevolg dat de beugel en de afdekplaatjes niet meer goed passen.

8. Monteren
Tot slot kunnen de blokken weer in elkaar gezet worden. Ik heb nog geen foto van het eindresultaat dus kijk hiervoor in de volgende blogs.

Klik hier voor alle foto's

Eerste keer zeilen!

Het weer is niet echt zomers en warm maar we zijn er toch op uitgetrokken. Gisteren hadden we de boel opgetuigd en de zeilen gehesen dus maar eens kijken of het ons lukt om een stukje te zeilen. We zijn omstreeks 11.00 uur vertrokken richting het meer Terkaplester Puollen. Aangezien we pal in de wind hadden eerst de motor maar aan. Onderweg zie je soms de gekste dingen zoals dit oud schip die lijkt te worden gebruikt als een jeugd honk.

Je merkt dat het einde van het seizoen nadert want het was niet druk op de vaarwegen. Op het meer aangekomen eerst maar eens de fok gehesen. We wilden rustig beginnen. Tja, en als je dan geen ervaring hebt moet er toch ineens wel veel gebeuren. Na een beetje geploeter hadden we dan toch de wind in de zeilen, euh... de fok, en kon de motor uit.

Het overstag gaan ging niet echt soepel en voordat we er erg in hadden zaten we al weer aan de andere kant van het meer. De volgende keer toch maar naar het Sneker meer zodat we meer ruimte hebben. 

Voor de eerste keer ging het verder wel aardig. We zijn met de wind in de rug richting Heerenveen gevaren. Het varen met alleen de wind en geen lawaai van de motor is toch een genot. Duidelijk is wel dat ik wat zeil lessen kan gebruiken. 

Klik hier voor alle foto's.
Klik hier voor een filmpje.

Optuigen en zeilen hijsen

Vandaag heeft Hilda mij naar de jachthaven gebracht zodat zij boodschappen kon doen en daarna moest ze met Jorrit op pad voor nieuwe voetbalschoenen en gympen. Op de planning stond het optuigen van het schip, de zeilen hijsen en een bezoekje brengen aan de havenmeester  voor het invullen van het inschrijf formulier.

Eerst begonnen met het zetten van alle lijnen. Vooraf het e.e.a. uitgezocht hoe dit bij een platbodem wordt gedaan. Vooral het boekje 'Varen met platbodems' van Jan Kooijman geeft veel tips en aanwijzingen. Ook op de website van Heech by de Mar staat veel informatie. Aangezien ik nog geen ervaring heb met platbodems en sowieso niet veel ervaring met zeilen heb, was het eerst een hele puzzel om alle lijnen op de juiste manier te bevestigen.

Nadat alle lijnen naar mijn idee goed zaten heb ik eerst de fok gehesen. Dit ging heel eenvoudig. Met behulp van leuvers (zie afbeelding) wordt het fok aan het voorstag vastgemaakt (de lijn van de boeg naar de mast). De onderkant van de fok wordt vastgezet aan de boeg, en de bovenkant van de fok komt aan een lijn (de fokkeval) waarmee de fok omhoog kan worden gehesen.

Vervolgens aan de slag gegaan met het groot zeil. Eerste de gaffel aan het grootzeil vastgemaakt. Daarna de gaffel aan het nokkeval en klauwval bevestigd. Het zeil steeds een stukje omhoog gehesen waarbij het rakband om de grote mast werd gebonden. Het uiteindelijke resultaat zie je op de foto hierboven. Bij het vastmaken van het groot zeil aan de gaffel zag ik wel een paar gaatjes in het zeil. Maar eens overleggen met een zeilmakerij of dit kwaad kan en of het gerepareerd kan / moet worden.

Ik weet nog niet zeker of ik alles goed heb gedaan maar zal dit maandag op kantoor bij onze ervaren zeilers navragen. Verder wil ik nog een aantal veranderingen doorvoeren. Gebruik maken van meer blokken (zie afbeelding) en daarbij ook de moderne blokken vervangen door authentieke houten blokken.

Klik hier om alle foto's te bekijken.

Ophalen Ús Skipke

Op Vrijdag 23 Augustus was het dan zover. We konden ons eerste schip ophalen in Lemmer. Na een zoektocht van een aantal maanden waarbij we verschillende Grundels en Zeeschouwen hebben bekeken is de keus gevallen op een Gipon Grundel uit 1967.

Voordat we dit schip definitief kochten hebben we het schip eerst laten keuren door een expert van efm verzekeringen uit Meppel. Aangezien ik zelf bij deze maatschappij werk was dit natuurlijk snel geregeld. Ik kan een ieder die overweegt een schip aan te schaffen dit van harte aanbevelen. De expert loopt het schip van onder tot boven en van voor naar achter helemaal na. Hoewel er geen spannende zaken naar voren kwamen gaf hij wel een aantal aandachtspunten op die ik zelf natuurlijk niet had gezien.

Ik mag dan wel voor een schepenverzekeraar werken, zelf heb ik vrijwel geen ervaring met schepen. We huurden wel eens een sloep, ik heb vroeger wel eens gezeild en uiteraard gaan we met personeelsuitjes regelmatig varen, maar dat is het dan ook. Nu toch de stap genomen om een Grundel aan te schaffen omdat we al heel lang een schip wilden hebben. We hebben voor een Grundel gekozen omdat ik een groot liefhebber ben van platbodems. Deze schepen hebben naar mijn mening karakter en een authentieke uitstraling. Met dit schip vervullen we ook onze 2 eisen. We willen kunnen toeren (op de motor varen) en kunnen zeilen.

Onze buurman Jan was zo vriendelijk om ons in de auto naar Lemmer te brengen zodat we met z'n allen (Jacob, Hilda en mijn zoon Jorrit) het schip naar Heerenveen konden varen. Bij aankomst zijn eerst de overdrachtspapieren getekend waarbij de vorige eigenaar ons ook nog een fles wijn overhandigde. Super! Vervolgens zijn we aan boord gegaan en hebben we uitgebreide uitleg en instructie gekregen.

Inmiddels was het bijna 15.30 uur en aangezien Heerenveen toch zo'n 4 uur varen is hebben we het hijsen van de zeilen maar achterwege gelaten. Voor vertrek bleek de diesel tank wel bijna leeg dus we zijn eerst naar een pomp gevaren, de tank vol gegooid, een jerrycan van 5 liter gevuld en de reis kon toen echt beginnen.

Vanuit Lemmer zijn we de Groote Brekken overgevaren. Vervolgens via Follegasloot het Tjeukemeer over richting Echtenerbrug. In Echtenerbrug aangekomen was het al 18.00 uur dus hebben we daar even aangelegd om een patatje te halen. Daarna ging het richting Heerenveen via de Tjonger. Een mooie route die we eigenlijk wat sneller hadden moeten afleggen want bij het naderen van de eerste brug bij Heerenveen (Nieuweschoot) ging deze net dicht.

Noodgedwongen het schip dus aangelegd maar gelukkig waren we redelijk in de buurt (4 km) van ons huis. Nadat we alles opgeruimd en afgesloten hadden zijn we naar huis gelopen. De volgende morgen was buurman Jan weer zo vriendelijk om ons even in de auto te brengen. Jorrit bleef thuis. Aan boord gekomen de motor gestart en de reis vervolgd. Nou ja, reis is een beetje overdreven want we waren al bij Heerenveen. Om bij de jachthaven te komen moesten we 3 bruggen passeren en onder de snelweg A7 door. Onze mast was natuurlijk hoger dan het viaduct dus voor het viaduct aangelegd om de mast te strijken. De vorige avond had ik me hier alvast in verdiept en alhoewel het de eerste keer was dat we de mast moesten strijken ging het toch eenvoudig en snel.

In jachthaven De Welle van Heerenveen aangekomen manoeuvreerden we naar onze ligplaats die we vooraf toegewezen hadden gekregen van de havenmeester. Wat schetst onze verbazing: we passen er niet in! De box moet doorgaan voor 8 x 3 meter, maar we kregen ons schip er niet in terwijl deze 2.50 meter is. Na overleg met de vriendelijke en flexibele havenmeester hebben we nu een tijdelijke plek gekregen.

Klik hier voor alle foto's